De huidige wetgeving en regelgeving die van toepassing is, is het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 en het bijhorende Onroerenderfgoedbesluit. Voor het luik archeologie trad de nieuwe wetgeving in werking in 2016.
Meer info vind je op deze pagina van het agentschap Onroerend Erfgoed.
La Valetta
Het Onroerenderfgoeddecreet vervangt het vroegere decreet van 30 juni 1993 houdende bescherming van het archeologisch patrimonium, naar de principes van het Europees verdrag inzake de bescherming van het archeologisch erfgoed, opgemaakt in La Valetta op 16 januari 1992, het zogenaamde Verdrag van Malta. Een belangrijk doel van dit verdrag is het betrekken van archeologie in ruimtelijke planning en ordening. Belangrijke uitgangspunten van dit verdrag zijn het streven naar behoud in situ van archeologische waarden, het voorzien van voldoende tijd en middelen voor onderzoek en het publiceren van de resultaten.
Beslissingsboom
De wetgeving is soms nogal abstract. Daarom werd een hulpmiddel uitgewerkt voor bouwheren om af te kunnen toetsen wanneer het archeologisch traject opgestart dient te worden. Dit hulpmiddel is de beslissingsboom. Aan de hand daarvan kunnen bouwheren nagaan wanneer ze een archeologienota nodig hebben. Voor bepaalde gegevens, zoals of het terrein gelegen is in een beschermde archeologische site, in een vastgestelde archeologische zone of in een gebied waar geen archeologisch erfgoed te verwachten valt, biedt het geoportaal de nodige informatie.
Code van Goede Praktijk
Verder is ook de Code van Goede Praktijk van groot belang. De Code van Goede Praktijk voor Archeologie en Metaaldetectie biedt een standaard aan voor de kwaliteit van archeologisch onderzoek en het gebruik van metaaldetectoren in Vlaanderen. De Code heeft een bindend karakter. Ze laat toe om de geleverde kwaliteit te vergelijken en legt de ondergrens van de aan te leveren kwaliteit vast. Het vormt het kader waarbinnen we als erkende archeologen en erkende metaaldetectoristen onze activiteiten uitoefenen.